Masło - czym jest? Jaki ma skład? Czy jest zdrowe?

ARTUR TOPOLSKI • dawno temu • 1 komentarz

Czym jest masło? Masło jest naturalnym tłuszczem mlecznym, otrzymywanym ze śmietany mleka krowiego. Dawniej wyrabiane było w tradycyjnej maselnicy, a dziś produkowane jest na dużą skalę w wytwórniach mleczarskich. W zależności od wymagań jakościowych, możemy wyróżnić kilka rodzajów masła: ekstra, wyborowe, delikatesowe i stołowe oraz śmietankowe. Masłem nazywamy produkt, który składa się z tłuszczu mlecznego, bez domieszek tłuszczu roślinnego.

Na zdjęciu: kostka masła (ds_30/Pixabay)

Jaki jest skład masła?

Masło składa się w szczególności z tłuszczu mlecznego, a jego zawartość to około 80%-90%. W Polsce jest to przeważnie 82%, a zawartość wody jest nie większa niż 16% oraz ma 2% nietłuszczowych składników stałych. Aż 50 g tłuszczu stanowią tłuszcze nasycone, takie jak tłuszcz stearynowy, palmitynowy, mirystynowy i laurynowy. W składzie znajdziemy także jednonienasycone kwasy tłuszczowe. Istotne są w szczególności krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które są szybko metabolizowane przez nasz organizm, nie odkładając się jako tkanka tłuszczowa w naszym organizmie. Można powiedzieć, że masło jest emulsją wody w tłuszczu. Przy produkcji masła są także dopuszczone niektóre substancje dodatkowe. Mogą być nimi karoteny E160a, węglany sodu E500, kwas fosforowy E338, fosforany E339–343, difosforany, trifosforany oraz polifosforany. Najbardziej powszechnymi dodatkami w maśle są jednak karoteny, które nadają mu specyficzny, lekko żółty kolor.

Możemy wyróżnić 4 różne produkty, które zawierają tłuszcz mleczny bez domieszek tłuszczu roślinnego.

— Masło
— Masło o zawartości ¾ tłuszczu
— Masło półtłuste
— Tłuszcz mleczny do smarowania

Właściwości masła

Masło jest bardzo kaloryczne. 100 g masła zawiera aż 740 kalorii. Mimo to, jest też bardzo odżywcze, przede wszystkim dzięki krótkołańcuchowym kwasom tłuszczowym. Odgrywają one rolę w odżywianiu komórek nabłonka jelitowego oraz są dla nich głównym źródłem energii. Wykazują także działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne. W 100 gramach masła znajdziemy ok. 8 gramów krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. Masło jest także źródłem CLA, czyli sprzężonych dienów kwasu linolowego, które mają działanie przeciwnowotworowe, przeciwcukrzycowe, przeciwmiażdżycowe i przeciwzapalne. W tłuszczu mlecznym znajdziemy też fosfolipidy, które korzystnie działają na układ nerwowy, pamięć, koncentrację i regenerację organizmu.

Czy masło jest zdrowe?

W związku z tym, że masło składa się przede wszystkim z nasyconych kwasów tłuszczowych, można sugerować, że mają one niekorzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy człowieka. Nie jest to jednak prawda. Naukowcy dowiedli, że spożycie 14 gramów masła dziennie nie wpływa na występowanie chorób układu sercowego (zawałów i zatorów). Spożywanie masła nie jest też powiązane z ogólną śmiertelnością populacji, a nawet można twierdzić, że nieznacznie obniża ryzyko zgonu z powodu cukrzycy. Wiele badań dowodzi, że spożywanie pełnotłustego nabiału jest bardziej korzystne od spożywania cukrów prostych (np. cukier, makarony, białe pieczywo, słodycze, napoje słodzone) i pomaga kontrolować masę ciała, w przeciwieństwie do cukrów prostych, które są bezpośrednią przyczyną cukrzycy typu II.

Zdrowa, zbilansowana dieta dopuszcza spożywanie masła i jest to korzystne dla naszego zdrowia, lecz ze względu na jego wysoką kaloryczność, powinno się go spożywać z umiarem.