Bisfenol A (BPA) – niebezpieczne ilości w organizmie człowieka

ARTUR TOPOLSKI • dawno temu

Według najnowszych badań naukowców z Uniwersytetu Stanowego w Waszyngtonie wynika, że dotychczasowe pomiary stężenia BPA (bisfenol A) w organizmie ludzkim - choć i tak zatrważające - były błędne i znacznie niższe niż w rzeczywistości.

BPA może być powodem otyłości u młodych dziewcząt. (Fot. shutterstock.com)

Bisfenol A – co to jest?

Bisfenol A, w skrócie BPA, to organiczny związek chemiczny wykorzystywany do produkcji tworzyw sztucznych, począwszy od opakowań takich jak pojemniki na żywność czy plastikowe butelki wielokrotnego użytku. Dokładnie ten sam związek używany jest do produkcji klejów, farb i lakierów oraz zabawek dziecięcych.

Bisfenol A – jak się dostaje do organizmu?

BPA dostaje się do organizmu przez kilka dróg:

— układ pokarmowy – dostaje się do niego poprzez spożycie pokarmu, który uprzednio znajdował się w plastikowym opakowaniu (w przypadku porysowanych lub uszkodzonych opakowań przenikanie jest znacznie większe).

— układ oddechowy – Bisfenol A bierze udział w produkcji klejów i farb, dlatego często intensywnie atakuje malarzy, budowlańców czy lakierników.

— skóra - dotykanie zabawek czy paragonów, które zawierają nawet 1000 razy wyższe stężenie bisfenolu A niż żywność.

Bisfenol A – jak wpływa na zdrowie?

Bisfenol A został odkryty i użyty po raz pierwszy przez Aleksandra Dianina w 1891 roku, jednak dopiero niedawno naukowcy odkryli jego szkodliwość i negatywny wpływ na zdrowie. BPA dość szybko rozkłada się na metabolity, które wydalane są z moczem i to właśnie na podstawie badań próbki moczu można stwierdzić wysokość stężenia BPA, a także porównać zależność chorób i dolegliwości w stosunku do stężenia bisfenolu A obecnego w moczu chorego/badanego.

Zespół badawczy z Harvard University w Bostonie pod kierownictwem epidemiologa dr Joe’go Brauna porównał stężenie bisfenolu A w moczu kobiet pracujących w różnych zawodach. Najwyższe stężenie stwierdził w przypadku kasjerek sklepowych, ekspedientek, czyli kobiet, które najczęściej miały kontakt fizyczny z plastikiem. Zdecydowanie niższe stężenie wykryto u nauczycielek czy kobiet pracujących fizycznie. Świadczy to o łatwości przenikania związków fenolowych — w tym bisfenolu A - do organizmu człowieka.

Bisfenol A — jakie zagrożenia?

Najczęstszym powikłaniem jest zaburzona gospodarka hormonalna, która wadliwie funkcjonując uniemożliwia prawidłową pracę pozostałym układom organizmu. Według badań BPA może być powodem otyłości u młodych dziewcząt, zagrożeniem dla płodności wśród mężczyzn i kobiet, a także może powodować wady rozwojowe płodu w przypadku kobiet ciężarnych.

Bisfenol A — pomiary stężenia

Metodyka badawcza obecności bisfenolu A jest dosyć ciekawa, ale w zależności od doboru metody wyniki mogą się różnić. Stosuje się technikę analityczną:
pośrednią – wykorzystuje się roztwór enzymu ze ślimaka winniczka (Helix pomatia), który przekształca rozłożony już do metabolitów BPA w moczu z powrotem w związek pierwotny-macierzysty. Następnie stosuje się chromatografię cieczową i spektometrię masową w celu pomiaru całkowitego BPA powstałego z metabolitów.
bezpośrednią – nie stosuje się przywracania metabolitów BPA do związku macierzystego, pozostałe zabiegi bez zmian.
Wyniki jednak się różnią. Metoda bezpośrednia w stosunku do pośredniej wykazuje aż 44 razy wyższe wyniki stężeń BPA w moczu badanych. Stwierdzono proporcjonalny wzrost różnicy wyników pomiędzy wynikami dwóch metod wraz ze wzrostem narażenia na bisfenol A.

BPA to nie jedyne zagrożenia. Podobnie negatywne działanie mogą mieć jego zamienniki stosowane w przemyśle i produkcji. Niebezpieczeństwo drzemie również w parabenach używanych do produkcji mydeł kosmetycznych czy w triksolanie zawartym w kosmetykach. Odpowiednia dieta może ograniczyć przyjmowanie wraz z żywnością niebezpiecznych składników, aby dowiedzieć się o tym więcej - kliknij tutaj.